Onderzoekers overhandigen rapport aan minister De Jonge: Pottenkijkers voor de gehandicaptenzorg
17 mei 2018
Zelfstandigheid is al jarenlang een leidend ideaal in de zorg voor mensen met een beperking, net als in andere delen van de langdurige zorg. Idealen als zelfstandigheid en ‘versterken van eigen regie’ suggereren dat afhankelijkheid een groot probleem is en zelfstandigheid de oplossing. Afhankelijkheid is echter niet per se een probleem, zo blijkt uit het onderzoek De kunst van ambachtelijke afstemming dat onderzoekers van de Universiteit voor Humanistiek op 23 mei aan Minister de Jonge aanbieden. Afhankelijkheid wordt pas een probleem wanneer mensen met een beperking (en hun verwanten) binnen afhankelijkheidsrelaties onzichtbaarheid, onmacht of ongelijkwaardigheid ervaren.
Onzichtbaarheid ontstaat bijvoorbeeld wanneer begeleiders of hulpverleners veel van hun tijd op kantoor doorbrengen om te voldoen aan hun administratieve taken. Of wanneer medebewoners alle aandacht van de begeleiding opeisen. Onmacht is bijvoorbeeld aan de orde bij het vele wachten van mensen met een beperking. Wachten op het busje dat hen naar werk of dagbesteding brengt. Wachten op hulp bij wassen, aankleden of eten. Of wachten op toestemming om uit te gaan. Ongelijkwaardigheid doet zich voor als personen met een beperking zich niet serieus genomen voelen – bijvoorbeeld als begeleiders grapjes maakt over hun problemen, of als stagiaires toekijken hoe een hulpverlener hen doucht.
Om situaties van onzichtbaarheid, onmacht en ongelijkwaardigheid terug te dringen, pleiten de onderzoekers voor meer reflectie op routines, geholpen door frisse blikken van buiten. Bijvoorbeeld door instelling van “pottenkijkers”: buitenstaanders die korte tijd meelopen en daarna met de medewerkers reflecteren op wat hen opviel. En door instelling van een onafhankelijke ombudsman voor semipublieke instellingen, waar mensen met individuele klachten over hun zorg terecht kunnen. Ook pleiten de onderzoekers voor alledaagse medezeggenschap voor mensen met een beperking. Niet ver weg in (Centrale) Cliëntenraden, maar daar waar zij wonen en werken.
Op 23 mei aanstaande om 15:00 bieden de onderzoekers het onderzoeksrapport De Kunst van Ambachtelijke Afstemming aan aan Minister Hugo de Jonge in de hal van het ministerie van VWS, gelijktijdig met de opening van de fototentoonstelling bij het onderzoek. Mensen met een beperking maakten zelf foto’s van hun ervaringen, aangevuld met foto’s van fotograaf Aad van Vliet.
Van 23 mei tot en met 15 juni blijft de fototentoonstelling in de hal van het ministerie van VWS in Den Haag. Van 17 september tot en met 28 oktober is deze te zien in de Outsider Art Gallery van Cordaan naast de Hermitage in Amsterdam.
Het onderzoeksrapport is downloaden op de website van het ministerie: https://www.rijksoverheid.nl/documenten/rapporten/2018/03/01/de-kunst-van-de-ambachtelijke-afstemming
Informatie
Presentatie onderzoek aan Minister de Jonge
Fototentoonstelling 23 mei a.s. om 15:00 in de hal van het ministerie van VWS in Den Haag
Contactpersoon: Simon van der Weele, Dit e-mailadres wordt beveiligd tegen spambots. JavaScript dient ingeschakeld te zijn om het te bekijken.
Informatie over het project: https://www.uvh.nl/onderzoek/leerstoelgroepen/burgerschap-en-humanisering-van-de-publieke-sector/projecten/ervaren-clientafhankelijkheid
Bron: https://www.uvh.nl/actueel/nieuws/pottenkijkers-voor-de-gehandicaptenzorg
